Badania dowodzą, że nawet co druga osoba na świecie przynajmniej raz w życiu doświadczyła tzw. paraliżu sennego, który polega na tym, że ciało jest bezwolne, jednak człowiek pozostaje świadomy. Czy jest to niebezpieczne? Co warto wiedzieć?

Porażenie przysenne

Paraliż senny, porażenie przysenne to określenia na jedną z parasomnii, czyli rodzaj zaburzeń snu, który występuje u ok. 5% populacji. To zjawisko jest ściśle związane z fazą REM, czyli płytką fazą snu, gdy pojawiają się marzenia senne i szybkie ruchy gałek ocznych. Paraliż senny może się pojawić zarówno w momencie zasypiania, jak i wybudzania się ze snu. Zjawisko polega na porażeniu mięśni, często towarzyszą temu również halucynacje. Paraliż senny przy zasypianiu pojawia się rzadziej niż przy wybudzaniu się, jednak może równocześnie mieć cięższy i dłuższy przebieg. Każdy może inaczej odczuwać porażenie przysenne, a sposób odbierania bodźców i doznań jest bardzo indywidualny. Jednak w każdym przypadku powtarza się to, że paraliż jest bezpośrednio związany z fazą REM, dochodzi do unieruchomienia ciała, pojawiają się negatywne emocje takie jak lęk, osoba jest świadoma tego, co się dzieje, ale równocześnie nie jest w stanie nic zrobić ani nawet zawołać o pomoc.

Objawy paraliżu sennego

Cechą charakterystyczną każdego porażenia przysennego jest fakt, że osoba pozostaje świadoma, jednak nie może się ruszyć. Wszystkie mięśnie poza tymi najbardziej podstawowymi i podtrzymującymi życie są unieruchomione, podczas paraliżu można jedynie ruszać oczami. Czasami paraliżom sennym towarzyszą też halucynacje, często jest to wrażenie czyjejś obecności, dotyku, duszenia czy ucisku klatki piersiowej. Towarzyszy temu przeważnie głęboki niepokój, lęk czy strach. Wiele historii o paraliżu sennym stało się podstawą do wierzeń w demony, duchy czy kosmitów. Osoby, które doświadczyły paraliżu często słyszą różnego rodzaju dźwięki i odgłosy, wiele osób twierdzi, że doświadczyło porwania przez kosmitów lub gwałtu. Na szczęście zjawisko paraliżu sennego jest krótkotrwałe, zwykle unieruchomienie trwa ok. 1-5 minut (doświadcza tego ok. 61% badanych), paraliż senny trwający dłużej niż 5 minut opisuje ok. 21% badanych, a porażenie przysenne, które trwa mniej niż minuta, to zjawisko, którego doświadczyło 18% badanych.

Kto może doświadczyć porażenia przysennego?

Podatność na paraliż senny może być powiązana z niektórymi chorobami neurologicznymi, szczególnie narażone na porażenie przysenne są osoby cierpiące na narkolepsję (paraliż może dotyczyć aż 50% osób chorych na narkolepsję), oraz osób chorych na hipersomnię (18% osób). Problem dotyczy też osób chorujących na nadciśnienie, bezdech senny i epilepsję. Ponadto paraliż senny może wystąpić u całkowicie zdrowej osoby z takich powodów jak:

• zespół stresu pourazowego PTSD,
• zaburzenia lękowe,
• Nagłe i gwałtowne zmiany strefy czasowej, tzw. jet lag,
• praca zmianowa,
• nieregularne pory snu,
• przewlekła ekspozycja na duży stres,
• nadużywanie niektórych leków nasennych,
• predyspozycje do sięgania po środki psychoaktywne i używki (nawet alkohol czy kawa).

Jak zapobiegać paraliżowi sennemu?

Bez względu na to czy uczęszczasz na terapię czy starasz się ograniczyć do domowych sposobów należy pamiętać o podstawach:

• Zadbaj o sen – poza odpowiednią długością snu, istotna jest jej jakość.
• Wyposaż swoją sypialnię w produkty dopasowane do Twoich potrzeb, w szczególności wygodny materac, który umożliwi regenerację organizmu, oddychającą kołdrę i poduszkę dobraną do pozycji w której sypiasz.
• Jeżeli odczuwasz stres, skorzystaj z technik relaksacyjnych.
• Unikaj światła i intensywnych dźwięków przed snem.
• Regularnie wietrz sypialnię i zasypiaj w temperaturze 18°C – 19°C.
• Unikaj spania na plecach, ponieważ ta pozycja sprzyja paraliżowi sennemu.
• Unikaj alkoholu i innych używek.
• Porozmawiaj z lekarzem o możliwościach leczenia lub skorzystaj z terapii.